Jukema J. & Wiersma P. (2014) Climate change and advanced primary moult in Eurasian Golden Plovers Pluvialis apricaria. ARDEA 102 (2): 153-159

In het najaar van 1978–2011 hebben wij in de provincie Fryslân van 1051 Goudplevieren Pluvialis apricaria de ruiscore van de grote slagpennen bepaald (0 = alle tien slagpennen oud, 50 = alle slagpennen nieuw). De vogels foerageren hier tijdens de trek en gedurende de winter op grasland. We hebben getoetst of de timing van de rui in de loop van de jaren is veranderd en, zo ja, of dit een gevolg zou kunnen zijn van klimaatverandering of door de intensivering van de landbouw wat het biotoop van doortrekkende en overwinterende Goudplevieren heeft veranderd. Uit onze metingen blijkt dat sinds 1990 een bepaalde ruiscore van de grote slagpennen acht dagen eerder in het jaar wordt bereikt dan in de jaren hiervoor. Omdat in die jaren de snelheid waarmee de veren worden vervangen niet is veranderd, nemen we aan dat de vogels in de loop van de tijd eerder met de rui zijn begonnen. Goudplevieren beginnen al tijdens het broeden te ruien en daarom denken we dat de vervroeging van de rui mogelijk een gevolg is van een vroegere start van het broedseizoen sinds 1990. In de gematigde en noordelijke streken is voor verschillende soorten aangetoond dat die in de afgelopen decennia eerder zijn gaan broeden. We vonden ook een correlatie met de Noord-Atlantische Oscillatie-index (NAO), die verband houdt met grootschalige weerpatronen op het noordelijke halfrond. Dit is een aanwijzing dat lange termijn veranderingen in het weer de oorzaak zouden kunnen zijn van de vervroegde rui. Bovenop het effect van de factor ‘jaar’ leverde de factor ‘NAO’ echter geen verbetering van de voorspelling van de timing van de rui op. Blijkbaar correleert de factor ‘jaar’ beter met relevante weersvariabelen dan de factor ‘NAO’. Omdat de snelheid van de rui niet is veranderd, zijn er geen aanwijzingen dat de intensivering van de landbouw een effect heeft gehad op het ruiproces.