van den Bogert M., Oosterhuis R. & Hemerik L. (2025) Source-sink relationship in a metapopulation of suburban and rural House Sparrow populations. ARDEA 113 (1): 63-74

In het laatste deel van de twintigste eeuw begon de populatie Huismussen Passer domesticus in Nederland af te nemen. Om te onderzoeken of er een verschil is in jaarlijkse groeifactor tussen stedelijke en landelijke gebieden, hebben we voor twee lokale huismussenpopulaties, één in een voorstadje, namelijk in Leek en één op het platteland in Terheijl, de levensloopparameters, voortplanting en overleving geschat. Voor de voortplanting vonden we schattingen van het gemiddeld aantal broedsels per jaar in Leek van 1,202 ± 0,039 en in Terheijl 1,463 ± 0,043. Het gemiddelde aantal uitgevlogen jongen per volwassen vogel per broedsel was in Leek 1,294 ± 0,033 en in Terheijl 1,744 ± 0,033. De analyse van de overleving werd uitgevoerd met halfjaarlijkse perioden, wat resulteerde in jaarlijkse overlevingskansen: voor jongen in Leek was deze kans 0,325 en voor jongen in Terheijl 0,395, terwijl voor volwassenen in Leek de overlevingskans per jaar op 0,442 werd geschat en in Terheijl op 0,487. Op basis van deze levensloopparameters werd eerst voor elk van de twee populaties apart een matrixpopulatiemodel ontwikkeld. Vanwege de verschillende populatiegroeifactoren van de twee populaties ontwikkelden we een metapopulatiemodel waarin juvenielen zich vanuit het platteland (Terheijl), waar de populatie floreert, naar de omgeving en dus deels naar het voorstedelijke Leek verspreiden. Dit model werd vereenvoudigd om met populatieschattingen van aantal huismussen in Leek en Terheijl de beste verspreiding en aankomstkansen te bepalen. Dit resulteerde in een verspreiding van 48,5% van de juvenielen uit Terheijl. Van dit percentage dat Terheijl verlaat, zou slechts 19% de populatie in Leek moeten bereiken voor een relatief stabiele metapopulatie met een jaarlijkse groei van 0,6%. Meer inzicht in deze lokale bron-put-relatie kan helpen bewustzijn te creëren voor de afhankelijkheid van schijnbaar levensvatbare populaties van huismussen in (voor)stedelijke gebieden van verspreiding van jongen uit landelijke gebieden.