WINDEN J VAN DER, HAGEMEIJER W & TERLOUW R (1996) Heeft de Zwarte Stern Chlidonias niger een toekomst als broedvogel in Nederland?. LIMOSA 69 (4): 149-164.

Zwarte Stern Chlidonias niger De Zwarte Stem broedt verspreid over grote delen van gematigd en mediterraan Europa. De grootste aantallen worden tegenwoordig in Oost-Europa aangetroffen. Het gaat hier om meerdere tienduizenden paren (Tucker & Heath 1994). De Zwarte Stern was in het verleden een algemene broedvogel in Nederland, die in alle provincies meer of minder regelmatig voorkwam (o.a. Haverschmidt 1978). Sinds de jaren zestig is de populatie in aantal en verspreiding sterk afgenomen hetgeen de aanleiding was om deze soort op de Rode Lijst te plaatsen (Osieck 1986). Het eerste overzicht van de Zwarte Stem in Nederland verscheen in de jaren dertig (Haverschmidt 1933). Hierin wordt, met de nadrukkelijke kanttekening dat het overzicht onvolledig is, al gesproken van een achteruitgang. Hierna is het aantal regionale of landelijke overzichten tot het begin van de jaren zeventig beperkt gebleven (o.a. Langenhoff 1952, van Orden 1968, Groenendaal 1970). In een tweetal publicaties werd de landelijke stand van de Zwarte Stern voor het midden van de jaren zeventig en de periode 1979-83 kort uiteengezet (Teixeira 1979, SOVON 1987). Vanaf 1985 organiseert SOVON een onderzoek naar verspreiding en aantalsontwikkeling van kolonievogels in Nederland. Het doel is om kolonievogels, waaronder de Zwarte Stern, jaarlijks integraal te inventariseren. Over het jaar 1992 werd een overzicht gepresenteerd van het aantal in Nederland broedende Zwarte Sterns (van Dijk et al. 1994). De tellingen van v66r 1970 waren over het algemeen onvolledig, en daarom vallen de opgegeyen totaalaantallen voor Nederland in die periode te laag uit. In de recente jaren zijn de schattingen relatief goed, maar ontbreekt een analyse van de aantalsveranderingen per regio, per jaar en per habitat. Dit alles was voor ons de aanleiding om de veranderingen in aantallen en verspreiding van de Zwarte Stern in Nederland sinds de jaren dertig te reconstrueren.

[gratis pdf] [english summary]