WYMENGA E (1999) Nijlgans Alopochen aegyptiacus verdrinkt jonge Bergeenden Tadorna tadorna. LIMOSA 72 (3): 106-107.

De Nijlgans heeft de naam zich nogal agressief te gedragen, zowel tegenover soortgenoten als tegenover andere soorten (o.a. van den Bergh 1983; Teixeira 1979). Eerder is wel gedacht dat de in Nederland toenemende populatie Nijlganzen een negatieve invloed zou hebben op andere watervogels, maar tot op heden is daar niets van gebleken (Lensink 1996). Documentatie over agressief gedrag, met feitelijke waarnerningen, is bijzonder schaars. Een waarnenerning van een Nijlgans die meerdere bergeendkuikens verdronk, is daarom de moeite van het vermelden waard.
      Het voorval vond plaats in juni 1995 v66r de oever van de Workumerwaard langs de Friese IJsselmeerkust. De waarnnerning werd gedaan door natuurfotograaf Benny Klazenga. Ter hoogte van de waarnemer bevonden zich twee volwassen Bergeenden met c. acht kleine pullen. Ook waren twee Nijlganzen aanwezig, vermoedelijk een paartje. Rond 13u00 vloog een van de Nijlganzen richting Bergeenden, greep een kuiken in de snavel en vloog er mee weg. Na ruim honderd meter landde de vogel in het water en hield het onfortuinlijke kuiken onder water tot het verdronk. Vervolgens keerde de Nijlgans terug en greep een tweede jong, waarna het tafereel zich herhaalde. Zeker vier van de aanwezige bergeendkuikens werden op deze wijze verdronken. De volwassen Bergeenden schreeuwden heftig, maar van een echte verdediging was geen sprake. Ze werden door de Nijlgans, met een kuiken nog in de snavel, verjaagd. Na afloop van het gebeuren verdween de Nijlgans.
      Waarnemingen van agressief gedrag van Nijlganzen tegenover andere vogels worden in de literatuur nauwelijks beschreven. Wei is het agressieve territoriumgedrag van Nijlganzen een bekend verschijnsel (o.a. Cramp & Simmons 1977). In de literatuur vond ik een geval van gedrag zoals hierboven beschreven. Eikhoudt (1973) maakt melding van een paartje tamme Nijlganzen dat, evenals in het onderhavige geval, verschillende vogels greep en verdronk. Deze Nijlganzen werden gehouden op een boerderij onder Leeuwarden. Ze werden in november 1970 aan een bestaande collectie watervogels (verschillende soorten eenden en ganzen) toegevoegd en begonnen zich in januari 1971 plotseling agressief te gedragen tegenover andere vogels. Er werden twee Magelhaenganzen, acht Wilde Eenden, een Ekster, een Waterhoen, en bovendien nog enkele Huismussen, Spreeuwen en Merels verdronken. De Nijlganzen duldden geen andere vogels in hun omgeving.
      Onder siervogelhouders is bekend dat Nijlganzen vanwege hun agressieve gedrag niet bij andere vogels kunnen worden gehouden. Dit uit zich met name in de periode van de paarvorming en in het begin van de broedtijd. In het wild zijn waarnemingen van agressieve Nijlganzen zeldzaam. Meestal gaat het om het verjagen van soortgenoten of andere vogels in de nabijheid; lijfelijk geweld, zoals bij de beschreven waarneming, lijkt vooralsnog tot de incidenten te behoren.

[gratis pdf] [english summary]