JUKKEMA J (2000) Voorjaarstrek van Kemphanen in Friesland,analyse gewichtsverandering en opmerkelijke rui naar broedkleed. LIMOSA 73 (3): 112-113.

Landelijk gezien is Friesland een belangrijk doortrekgebied voor de Kemphaan. Met de voorjaarstrek kunnen de aantallen oplopen tot 5000 vogels. Van de doortrekkende Kemphanen zijn een groot aantal gevangen en geringd ten einde informatie te krijgen over biometrie, gewichtsverandering, sexratio en ruischema van het broedkleed. De gewichtsanalyse toont een onderbreking, wat zou kunnen wijzen op doortrek van twee verschillende populaties: een NW-Europese en een West-Siberische broedpopulatie. Ook de biometrische afmetingen doen het doortrekken van twee populaties vermoeden. Onder de doortrekkende Kemphanen vinden we een opmerkelijke scheve sexratio. Ringvangsten geven een percentage van 80% mannetjes, hetgeen overeenkomt met de 70% uit tellingen. Vermoedelijk hebben de vrouwtjes een trekroute die meer via Centraal-Europa verloopt. Van het broedkleed zijn per individu veermonsters genomen, waarbij drie verschillende veertypen konden worden onderscheiden. Naast het winterkleedveertje en doortrekkleedveertje (bij mannetjes kraagveren) is er een derde type veer herkenbaar: het dwarsgestreept veertje dat geruid wordt in het overwinteringsgebied in de periode januari en februari. De rui van het dwarsgestreepte veertje heeft in de terminologie van de lichaamsrui al voor veel verwarring gezorgd, waarbij auteurs het bijvoorbeeld vermelden als een tweede rui naar winterkleed of een eerste rui naar het broedkleed. Zeer waarschijnlijk is het dwarsgestreepte veertje in het verre verleden het oorspronkelijke broedkleedveertje geweest, maar zijn later door de sterke selectiedruk de opvallende, kleurrijke kraagveren ontwikkeld.

[gratis pdf] [english summary]