(2007) Recensie: Wassink A. & Oreel GJ. 2007, The Birds of Kazakhstan. LIMOSA 80 (3): 127-128.

The Birds of Kazakhstan Wassink A. & G.J. Oreel 2007. De Cocksdorp, Texel. ISBN 978-90-811462-1-0. 288 blz. Prijs €49,50. Voor bestellen zie www.birdsofkazakhstan.com.

Wie aan Kazachstan denkt, zal al snel een link leggen met Alexander Vinokoerov van de Astana wielerploeg. Dat het ook een geweldig land is om vogels te kijken bewijst het recent verschenen The Birds of Kazachstan van Arend Wassink en Gerald Oreel. De omslagfoto van een grote groep Reuzenzwartkopmeeuwen met pullen in een broedkolonie nodigt direct uit om verder te lezen in dit kleurrijke boek.
      Het boek begint met een voorwoord waarin naar voren komt dat het nog niet zo lang geleden is dat de toegang tot Kazachstan voor buitenlanders erg beperkt was en individuele tochten zelfs verboden waren. De meeste vogelreizen werden uitgevoerd onder begeleiding van een Russische gids in een beperkt deel van het land. Om literatuur over de ornithologie van het land te kunnen doorgronden moest je de Russische taal machtig zijn. Na de onafhankelijkheid in 1991 werd het mogelijk om door vrijwel het hele land te reizen. Tegenwoordig vinden steeds meer buitenlandse vogelaars er hun weg en deze leggen hun bevindingen vast in vogeltijdschriften en reisverslagen. Hiervan is dankbaar gebruik gemaakt bij de samenstelling van dit boek.
      Na het voorwoord volgt een introductie met een uitgebreide beschrijving van onder andere de geografie van Kazachstan, de habitats, het klimaat, bedreiging en bescherming, avifauna en migratie. Hierin passeren prachtige foto's van het landschap de revue. Kazachstan is het op acht na grootste ter wereld met een oppervlakte van 2.725.000 kmē. Het kent een grote diversiteit aan landschappen: steppen (60%), halfwoestijnen, woestijnen en droge heuvels (30%) en bergen (10%). Er liggen ook diverse zeer grote meren. Het land kent enorme hoogteverschillen, van het laagste punt op -132 m in het zuidwesten tot het hoogste punt in de uitlopers van de Himalaya op 6995 m.
      Kazachstan herbergt een grote diversiteit aan vogelsoorten, als gevolg van de grote verscheidenheid aan landschappen en klimaatomstandigheden. In totaal zijn 498 vogelsoorten vastgesteld, waarvan 388 als regelmatige broedvogel. Kazachstan is het grootste land ter wereld zonder een endemische vogelsoort, maar vooral het voorkomen van de zeer bedreigde Steppekievit is internationaal gezien belangrijk. Deze soort is de afgelopen decennia sterk afgenomen en broedt alleen nog in Kazachstan en Rusland. Typische broedvogels van de Himalaya (zoals Ibissnavel, Altaiheggenmus en Guldenstadts Roodstaart) hebben hun meest noordelijke verspreidingsgebied in het hooggebergte in het oosten en zuidoosten van het land.
      De in Kazachstan voorkomende soorten zijn beknopt beschreven (ongeveer drie per bladzijde). Elke tekst bevat een beschrijving van het habitat waarin de soort te vinden is en toelichting op de status, verspreiding en periode van voorkomen. Voor elke soort geeft een verspreidingskaartje het (broed)voorkomen per provincie weer. Het voorkomen door het jaar heen is vormgegeven met een jaarbalkje bovenaan elke soorttekst. In één oogopslag wordt duidelijk in welke periode van het jaar de betreffende soort in Kazachstan aanwezig is.
      De auteurs hebben een streng beleid gevoerd aangaande de lijst van waargenomen vogelsoorten. Alleen soorten die voldoende betrouwbaar gedocumenteerd zijn in de literatuur zijn opgenomen. Een bijlage geeft een overzicht van vogelsoorten waarvan het voorkomen wel is geclaimd maar waarvan een goede documentatie ontbreekt. De auteurs zijn verder zeer up-to-datemet de taxonomie. Waar mogelijk zijn beslissingen gevolgd van de Commissie Systematiek Nederlandse Avifauna. In de soortteksten worden ook de ondersoorten goed besproken zodat hiervan een helder beeld ontstaat.
      The Birds of Kazakhstan bevat een schat aan informatie. Helaas zijn de verspreidingskaartjes niet erg gedetailleerd,maar dat is iets dat de auteurs niet kwalijk is te nemen. In Kazachstan zijn namelijk nooit systematisch broedvogelgegevens verzameld. Juist dit boek zal (buitenlandse) vogelaars kunnen inspireren omeen bijdrage te leveren aan een beter beeld van de verspreiding van vogels in het land. Als je van plan bent om Kazachstan te bezoeken dan zul je naast dit boek ook gedetailleerde reisverslagen van vogelaars willen raadplegen. De literatuurlijst in het boek vermeldt hiervan een groot aantal.

Recensie van Symen Deuzeman

[gratis pdf] [english summary]